Bir alan adının uygunluk durumunu ve whois bilgilerini kontrol edin.
Whois nedir sorusuna domain adları ve IP adresleri hakkında bilgi vermekle görevli bir protokol olduğuna dair yanıt vermek mümkündür. Alan adının kim tarafından kaydedildiği, hangi tarihte kaydedildiği, en son ne zaman güncellendiği ve süresinin ne zaman dolacağı ile ilgili bilgilere whois sayesinde erişilebilir. Dolayısıyla bu protokolün bir tür veri tabanı sorgusu yapmaya olanak sağladığını söylemek mümkündür.
Whois sorgulaması ile ulaşılabilecek bilgiler şu şekildedir:Bu gibi bilgileri edinmek için whois sorgusu yapılabilir. Çeşitli sebepler dolayısıyla oldukça önemli olduğunu söylemek mümkündür. Özellikle internet üzerinde çevrimiçi varlığınızı güçlendirmek ve geniş kitleler tarafından fark edilen bir internet sitesine sahip olmak istiyorsanız domain adı seçimi esnasında dikkatli olmanız önemlidir. Bununla birlikte rakiplerinizin domain adı konusunda nasıl çalışmalar yaptığı hakkında bilgi sahibi olmak için de whois sorgusu yapabilirsiniz. Whois sorgusu aracılığıyla elde edilen bilgiler IP adresi hakkında da bilgi edinmenizi sağlar. Whois sorgusu çeşitli istemci yazılımlar ve internet siteleri aracılığıyla gerçekleşebilir. Tercih edilmesini sağlayan farklı etkenler olduğunu söylemek mümkündür.
Whois sorgusu bir alan adının kime ait olduğunu ve ne zaman kayıt edildiğini öğrenmek amacıyla yapılan bir sorgudur.
Whois sorgusu hosting şirketi aracılığıyla yapılabilir.
Whois koruması alan adı sahiplerinin kişisel bilgilerinin çeşitli sebepler dolayısıyla gizli tutulması durumudur. Bu sayede kimlik hırsızlığı ve istenmeyen iletişimler engellenmiş olur.
İnternet üzerinde bulunan internet sitelerine ait alan adları ve IP adresleri hakkında bilgi sahibi olmaya yardımcı olan whois sorgusu, bir tür protokol veya sistem olarak değerlendirilebilir. Herhangi bir internet sitesine ait domain yani alan adının ya da IP adresinin kim tarafından kaydedildiğini öğrenmek amacıyla kullanılan whois sorgusu, kayıt bilgileri, kayıt tarihi ve kayıt kuruluşu gibi özel bilgilere erişme konusunda kullanıcılara yardımcı olabilir.
Whois bir alan adının kim tarafından kaydedildiğini öğrenmek amacıyla yapılan bir sorgudur. Alan adını kaydeden kişi veya kuruluşun adı, adresi, telefon numarası ve e-posta adresine whois sorgusu sayesinde erişilebilir. Bununla birlikte whois sorgusu IP adresi hakkında bilgi edinmek için de yardımcıdır. IP adresleri hakkında bilgi sağlayan bu sorgu sayesinde adresin hangi bölge veya ülkeye ait olduğunu öğrenebilirsiniz. Yapacağınız sorgu sayesinde IP adresinin hangi kuruluş tarafından yönetildiği de edineceğiniz bilgiler arasındadır.
Whois sorgusu aracılığıyla erişeceğiniz bir diğer önemli bilgi ise kayıt ve süreye dair bilgilerdir. Önemli bir veri tabanı ya da protokol olarak değerlendirmenin yanlış olmayacağı whois sorgusu alan adının ne zaman kaydedildiğini ve ne kadar süredir kullanıldığını görmenizi sağlar. Bununla birlikte alan adları kalıcı olarak satın alınamaz. Bir ile on yıl arasında değişen sürelerde kiralanabilir. Kiralama süresinin sonuna gelindiğinde eğer otomatik yenileme talimat verilmediyse yenileme süreci başlar. Bu süre zarfında domain adını kullanmaya devam etmek istiyorsanız yenileme yapmanız gerekir. Eğer yenileme işlemini yenileme süreci dahilinde gerçekleştirmezseniz domain adı bir başkasına verilmek üzere sizlerden alınır. Whois sorgusu bu sürenin ne zaman dolacağına ve herhangi bir yenileme işleminin yapılıp yapılmadığına dair bilgi edinme konusunda da kullanıcılara yardımcıdır.
Whois sorgusunun önemli olmasını sağlayan bazı etkenler olduğunu söylemek mümkündür. Domain adı seçimi konusunda dikkat edilmesi gereken etkenlerin uzun bir listeye sahip olması aynı alanda hizmet veren ve faaliyet gösteren whois veri tabanı ya da protokolü hakkında yapılan araştırmaların da hızla artmasını sağlamıştır. Oluşabilecek tehlike ve problemlerin giderilmesi adına önemli bir rol oynayan whois sorgusu, bütün internet siteleri için önemlidir. Şeffaflık sağlar ve bir alan adının sahibi hakkında bilgi edinmeniz konusunda en önemli yardımcılarınızdan biridir.
Whois sorgusu esnasında ulaşılan bilgiler kullanıcı tarafından düzenlenebilir. Fakat bu düzenlemenin kayıt altına alman kuruluş üzerinden yapılması gerekir. Whois bilgileri düzenlemesi için şu adımları izleyebilirsiniz:
Whois bilgilerinizin doğru ve güncel olması birçok açıdan önemlidir. Dolayısıyla eğer yanlış veya eksik bir bilgi varsa mutlaka düzeltmelisiniz. Düzeltilmeyen yanlış ya da eksik bilgiler domain isminizle ilgili çeşitli sorunlar yaşamanıza yol açabileceği gibi, kayıt kuruluşu tarafından domain adınızın askıya alınması gibi istenmeyen durumlara da sebebiyet verebilir.
Eğer whois bilgilerinizi gizli tutmak istiyorsanız ekstra bir hizmet satın alabilirsiniz. Bu amaçla satın alabileceğiniz hizmete whois gizliliği adı verilir. Bu hizmeti satın aldığınız takdirde whois bilgileriniz üçüncü şahısların erişimine kapalı hale gelir.
İstediğiniz değişiklikleri yaptıktan ve bilgilerinizi güncelledikten sonra yaptığınız değişiklikleri kaydetmeniz gerekir. Kayıt kuruluşu değişiklikler yürürlüğe sokmak için kısa bir onay sürecine ihtiyaç duyar. Bu süre zarfı boyunca sayfayı kapatmamalı ve beklemelisiniz. Ardından değişikliklerin doğruluğundan emin olmak için kontrol etmelisiniz.
Bu adımları sırasıyla gerçekleştirerek Whois bilgileri üzerinde çeşitli değişiklikler yapabilirsiniz. Ekstra hizmetler satın alarak daha güvenli bir kullanım elde edebilir ya da bilgilerinizin üçüncü kişilerle paylaşılma ihtimalini ortadan kaldırabilirsiniz. Bilgilerinizi düzenlerken domain kayıt sürenizin dolmadığından emin olmalısınız. Aksi taktirde güncelleme yapmanıza izin verilmeyebilir. Bununla birlikte domain alan adı satın aldığınız firma bilgilerinizi güncellemenizi kolaylaştıran, kullanıcı dostu bir ara yüze sahiptir. Bilgilerinizi güncellemek için çeşitli araçları kullanmanızı sağlayan firma sayesinde, değişiklik ve güncelleme işlemini çok daha kısa sürede, pratik bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz.
Whois gizleme yapma için izlenmesi gereken belirli adımlar bulunur. Gizleme işlemi kişisel ya da işletme bilgilerinin üçüncü şahıslar tarafından görünür olmasını engeller. Bu işlemi gerçekleştirmek için domain gizliliği veya whois gizliliği adı verilen bir hizmetten yararlanmak gerekir. Satın alabileceğiniz ekstra bir hizmet olarak değerlendirilen bu hizmetler sayesinde whois bilgilerinizin daha güvenli hale gelmesini sağlayabilirsiniz.
Whois gizleme işleminden yararlandığınız takdirde veri tabanında yer alan kayıt sahibi bilgileriniz gizlenmiş olur. Bunun yerine kayıt kuruluş bilgileriniz gözükür. Kişisel bilgilerinizin gizlenmesi ve farklı yerlerde kullanılması adına engelleyici ve önlem alıcı bir hizmet olarak değerlendirilen whois gizleme, birçok kişi tarafından tercih edilir. Bu hizmet bireysel olarak tercih edilebileceği gibi, kurumsal şirketler tarafından da tercih edilebilir. Whois bilgilerinizi gizlemek için izlemeniz gereken adımlar şu şekildedir:
Bu adımları sırasıyla izleyerek Whois gizleme işlemini başarıyla tamamlayabilirsiniz. Bilgilerinize halka karşı gizleyen bu işlem, yasal talepler veya yetkili kurum soruşturmaları için geçerli olmayabilir. Bu gibi konularda bilgi edinmek için kayıt şirketinin gizlilik politikasını incelemeniz önerilir.
Whois bilgilerine ulaşma farklı amaçlarla gerçekleşebilecek bir işlemdir. Çoğunlukla halka açık bir veri tabanı aracılığıyla erişilebildiği için, herkes tarafından erişilebilir. Bununla birlikte bilgilere kimin ve neden ulaşabileceği ile ilgili bazı detaylar bulunduğunu söylemek gerekir. Whois bilgilerine erişim sağlayabilecek kişiler ve durumlar şu şekildedir
Kamu: Whois bilgileri aksi bir durum gelişmediği takdirde herkese açıktır. Dolayısıyla internete bağlantısı olan herkes bu bilgilere erişebilir. Domain adı hakkında bilgi edinmek isteyen herhangi bir kişi ya da kuruluş gerçekleştireceği whois sorgusu sayesinde kolaylıkla bilgi edinebilir. Yapılan birkaç dakikalık sorgu sonucunda alan adı, sahibi ve DNS sunucuları hakkında bilgiler edinilir. Ancak bu durum whois sorgusunun yalnızca iyi niyetli kimseler tarafından yapıldığını göstermez. Bununla birlikte whois sorgusu kötü niyetli kişiler tarafından da yapılabilir. Açık erişime sahip olduğu için kötü niyetli kişi veya kuruluşlar domain adınız hakkında bilgi edinmek ya da siber saldırı gerçekleştirmek amacıyla da whois sorgusu yapabilir.
Kayıt kuruluşları: Whois sorgusu yapabilecek bir diğer kuruluş ise kayıt kuruluşlarıdır. Kayıt kuruluşları tarafından yapılan sorgu çoğunlukla alan adının yönetimi ve gizlilik korunması amacı ile gerçekleşir. Bilgilerin yönetilmesi ve saklanması adına önemli bir rol oynayan kayıt kuruluşu sizin adınıza bilgilerin güncellenmesini sağlayabilir ya da bilgilerin paylaşılması konusunda da etkili bir rol oynayabilir.
Yetkili kurum ve merciler: Whois sorgusunun birden fazla amacı olabileceğini söylemek mümkündür. Bu amaçlar arasında yasal talepler de yer alabilir. Çeşitli sebepler dolayısıyla gelişen yasal taleplerin karşılanması adına yetkili kurum ve merciler tarafından sorgu yapılabilir. Bunların arasında mahkeme emirleri ve polis soruşturmaları gibi yasal talepler yer alabilir. Buna bağlı olarak kayıt kuruluşlarının bilgileri mutlaka yetkili mercie sunması gerekir. Bu gibi bir durumda gizlilik hizmetinden yararlanıyor olasınız bile kayıt kuruluşu yetkili mercie bilgi sunmak zorundadır. Bunun haricinde alan adı ile ilgili gelişen bir yasal ihtilaf ya da marka hakkı ihlalinde de sorgu yapılarak, yasal işlem başlatılabilir.
Siber güvenlik uzmanları: İnternette geçirilen vaktin daha verimli hale gelmesi adına önemli bir rol oynayan siber güvenlik uzmanları sorgu yapabilecek kişiler arasında diler. Sorgu sonucu elde edilen bilgileri kullanan siber güvenlik uzmanları buna bağlı olarak geliştirilebilecek kötü amaçlı yazılımlara ve diğer siber tehditlere karşı önlem almayı hedeflerler. Herhangi bir tehdit tespit edildiğinde sorgu yapılarak daha detaylı inceleme gerçekleşebilir.
İşletme ve marka sahipleri: Domain alan adı satın almayı düşünen ya da transfer yapmayı hedefleyen işletme ya da marka sahipleri de sorgu yapabilir. Bir alan adının kime ait olduğunu bildiğiniz taktirde kendinize dair özgün bir alan adı seçimi yapmak işlemi daha kolay hale gelecektir. Bu açıdan değerlendirildiğinde sorgulamanın fikri mülkiyet koruması adına da önemli bir rol oynadığını söylemek mümkündür.
Gizli whois kaydı özel bir hizmettir. Bu hizmet kişisel veya kurumsal bilgilerinizin veri tabanında gözükmesini engeller. Whois gizliliği ismiyle anılan bu hizmet domain gizliliği ismiyle de anılabilir. Whois gizliliği alan adı sahiplerinin adresi, e-posta ve telefon numarası gibi kişisel bilgilerinin kamuyu açık hale gelmesini engellemeye hedefler.
Gizli whois kaydının bazı avantajları olduğunu söylemek mümkündür. Bunların başında ise kişisel bilgilere dair daha güvenli bir kullanım sunması gelir. Whois veri tabanı halka açıktır. Dolayısıyla bu veri tabanında yer alan bilgilerin tamamına, herkese erişebilir. Bu durum güvensiz bir durum yaratabileceği gibi siber güvenliğin ihlal edilmesine yol açabilir. Bu gibi bir problem yaşamak istemiyorsanız whois gizliliğinden yararlanabilirsiniz. Bununla birlikte SPAM ve istenmeyen iletişimlerin önlenmesi adına da en önemli rollerden birini whois gizliliği oynar. Çoğunlukla SPAM gönderiler tarafından hedef alınan bilgilerin gizli kalması, gelişebilecek tehlikelere karşı önlem almak anlamına gelir.
Whois bilgileri anonim ve mahremiyet sağlar. İnternet üzerindeki faaliyetlerinizi anonim tutmak istemenize yol açabilen birden fazla etken olduğunu söylemek mümkündür. Bu açıdan whois bilgilerinizi gizli kullanmayı tercih etmek kullanımınızı anonim hale getirir.
Whois gizlilik kaydı her zaman avantajlarla dolu değildir. Ek maliyet, yasal durumlarda bilgi açıklama veya güven sorunları gibi dezavantajları olabilir. Ancak avantajları daha fazla olduğu için ve mahrem bir internet kullanımı sunduğu için tercih edildiği söylenebilir.
Whois bilgileri hakkında merak edilen bazı sorular olduğunu söylemek mümkündür. Bunların başında bilgilerin ne kadar doğru olduğu gelir. Bilgilerin doğruluğu alan adı sahibinin ve kayıt kuruluşunun güncelleme konusundaki çalışma prensibine bağlı olarak değişir. Veri tabanında bulunan bilgilerin doğru ve güncel olması çok önemlidir ancak bu konuda herkes aynı özeni göstermeyebilir
Whois bilgilerinin doğruluğunu etkileyen bazı aktörler bulunur. Bunlardan bazıları şunlardır:
Bununla birlikte whois bilgilerinin doğruluğu adına dikkat edilmesi gereken bazı etkenler olduğu söylenebilir. Örneğin gizlilik endişesi sebebiyle doğru bilgileri vermekten çekiniyor ya da eksik bilgi aktarıyorsanız bunu yerine gizli whois kaydı hizmetinden yararlanabilirsiniz. Bu hizmetten yararlanmak size ait, veri tabanında yer alan bilgilerin üçüncü kişilerle paylaşılmasını engeller. Böylelikle kayıtlarınızın gizli kalmasını sağlayarak çevrimiçi varlığınızın anonim hale gelmesinde etkili kılar. Dolayısıyla yanlış ya da eksik bilgi vererek istenmeyen durumları beraberinde getirmek yerine gizli whois kaydı gibi işlemleri tercih etmeniz çok daha mantıklıdır. Bu sayede siber güvenlik ve dolandırıcılık gibi istenmeyen durumlara karşı da önlem almış olursunuz.
Gizli whois kaydının işleyişi şu şekildedir:
• Öncelikle kayıt bilgilerinin gizlenmesi gerekir. Bunun için gizli whois etkinleştirmesine ihtiyaç duyulur. Belirli bir ücret ödendiği takdirde etkin hale gelen bu hizmet sayesinde kişisel veya kurumsal whois bilgileri üçüncü kişilerle paylaşılmaz. Yalnızca kayıt kuruluşu tarafından sağlanan anonim bilgiler aktarılır. Sizin e-posta adresiniz yerine kayıt kuruluşunun e-postası veya fiziksel adresiniz yerine kayıt kuruluşunun adresi gibi genel bilgiler, size ait bilgilerin gizli kalmasını sağlar.
• Daha sonra iletişim yönlendirilmesi yapılır. Bu doğrultuda sizinle iletişime geçmek isteyen kişiler sizinle değil, kayıt kuruluşu ile iletişime geçerler. Eğer kayıt kuruluşu gerekli görüyorsa e-postaları ya da diğer iletişim seçeneklerini sizlere yönlendirebilir.
Eğer domain adı gibi konularda araştırma yapıyorsanız karşınıza whois sorgulaması çıkar. Bu sorgulama domain adı ile ilgili bilgilere erişmeniz konusunda sizlere yardımcıdır. Bir tür veri tabanı olan whois sorgusu, herkese açık bir erişime sahiptir. Eğer domain adına sahip olan kişi bilgilerin herkese açık olmasını istemiyorsa bu durumda whois gizliliği hizmetinden faydalanabilir. Bu hizmetten faydalandığı takdirde kişisel bilgiler üçüncü kişiler tarafından edinilemez. Daha gizli ve anonim bir kullanım meydana gelir.
Eğer kişi ya da kuruluşlar whois gizliliği hakkında ekstra bir hizmetten yararlanmazlarsa isteyen herkes küçük bir sorgulama sonucunda çeşitli bilgilere erişe bilir. Whois sorgusu sonuca erişilecek bilgilerden bazıları şunlardır:
Domain: Domain adı bir internet sitesine erişmeyi sağlayan adres olarak değerlendirilebilir. Eğer domain adı olmazsa kullanıcıların internet sitesine erişmeleri için IP adresine ihtiyaçları olur. IP adresinin ezberlenmesi zordur. Dolayısıyla akılda kalıcı bir domain adı kullanıcılar tarafından tercih edilen internet siteleri arasında yer almanızı sağlar. Kişi ya da kuruluşlar tarafından özel olarak tercih edilebilecek ve bir başkası tarafından kullanılması mümkün olmayan domain adları hakkında bilgilere whois sorgulaması ile erişilebilir. Bu sorgulama sonucunda alan adı, kayıt tarihi, güncellenen son tarihi hangi tarihte sona edeceği ile ilgili bilgiler ortaya çıkar.
Kayıt sahibi: Markanız ya da internet siteniz birkaç kişi ait olabilir. Fakat domain adının kaydı yapılırken yalnızca bir kişinin işlem yapılması gerekir. Bu kişiye kayıt sahibi adı verilir. Bazı durumlarda kayıt sahibi kuruluşun adı olarak da sisteme geçebilir. Whois sorgulaması ile kayıt sahibine ya da kuruluşa dair isim bilgisi, e-posta, adres ve telefon numarası gibi kişisel bilgilere erişir. Bu bilgilerin özel kalması isteniyorsa whois gizleme işleminden yararlanmak gerekir.
DNS bilgileri: Whois öğrenme amacıyla yapılan sorgularda DNS sunucularının listesi ile karşılaşılır. Alan adı tarafından yönlendirilen DNS sunucuları da whois bilgisi ile erişlebilecek bilgiler arasındadır.
Teknik temsilci: Alan adının yönetimi ile ilgili olan kişiler teknik temsilci olarak değerlendirilirler. Whois sorgusu sonucunda teknik temsilcilere ait iletişim bilgileri de yer alır.
Alan adının mevcut durumu: Domain adları satın alınamaz. Belirli bir süre boyunca kiralanır. Bu sürenin bitmesine ne kadar kaldığı ya da askıya alınma, aktif gibi durumlar da whois sorgusu ile öğrenilebilir. Bunun haricinde alan adının ne kadar süre için kayıt edildiği ve ne kadar süre sonra kaydın sona ereceği de whois sorgusu sonucu elde edilen bilgiler arasında yer alırlar.